Statystyki dotyczące zaćmy w Polsce i w Niemczech

Zarówno w Polsce, jak i w Niemczech zaćma jest jednym z najczęściej diagnozowanych schorzeń okulistycznych. Diagnostyka najczęściej dotyka osób starszych, choć coraz częściej chorobę tę wykrywa się również u młodszych pacjentów. Szacuje się, że w Polsce na zaćmę cierpi około 800 tysięcy osób. Z kolei w Niemczech liczba pacjentów, u których zdiagnozowano zaćmę wynosi ponad milion. Różnice te wynikają zarówno z liczebności populacji wymienionych krajów, jak również dostępu do usług medycznych.

Zaćma jest chorobą oczu polegającą na postępującym zmętnieniu soczewki, co prowadzi do pogorszenia ostrości widzenia. Jest to jedno z najczęstszych schorzeń okulistycznych, szczególnie dotykające osoby starsze. Nie oznacza to, że nie może ono występować również u młodszych pacjentów, a nawet u dzieci, jako tzw. zaćma wrodzona. Głównymi czynnikami ryzyka związanymi z zachorowaniem na zaćmę są: wiek, cukrzyca, długotrwałe narażenie na promieniowanie UV, palenie tytoniu, urazy oka.

Początkowo objawy zaćmy mogą być subtelne i nierzadko nie są one przypisywane tej chorobie. Wspomnieć należy tutaj m.in. pogorszenie się jakości widzenia w słabym świetle czy problemy z rozróżnianiem kolorów. Trzeba z całą mocą zaznaczyć, że w zaawansowanych stadiach zaćma znacząco utrudnia codzienne funkcjonowanie.

Leczenie zaćmy polega na chirurgicznym usunięciu zmętniałej soczewki i zastąpieniu jej sztuczną, co w większości przypadków pozwala na całkowite przywrócenie ostrości widzenia. Operacja zaćmy jest jednym z najczęściej wykonywanych i najskuteczniejszych zabiegów okulistycznych na świecie, a Niemcy zdecydowanie są liderem w tym zakresie.

W Polsce liczba zachorowań na zaćmę oraz przeprowadzanych zabiegów usunięcia zaćmy w latach 2020–2023 była przede wszystkim mocno uzależniona od sytuacji pandemicznej i wydolności systemu ochrony zdrowia. W 2020 roku wykonano około 170 tysięcy operacji zaćmy, co oznaczało spadek o 30% w porównaniu do roku 2019, kiedy liczba zabiegów wynosiła około 250 tysięcy.

Rok 2021 przyniósł dalsze trudności w zakresie operacji zaćmy, a liczba zabiegów wyniosła ok. 200 tysięcy – to nadal aż o 24% mniej niż w 2019 roku. W 2022 roku sytuacja zaczęła się powoli stabilizować, a liczba zabiegów wzrosła do około 280 tysięcy. Mimo tendencji wzrostowej, nadal nie osiągnięto poziomu na tyle wysokiego, aby nadrobić opóźnienia spowodowane pandemią. W 2023 roku Polska odnotowała znaczną poprawę dzięki wprowadzeniu nowoczesnych metod leczenia i zwiększeniu dostępności zabiegów w trybie jednodniowym. Dzięki temu, możliwe było wykonanie ok. 300 tysięcy operacji w ciągu roku. Szacuje się, że aby rzeczywiście zapewnić w Polsce odpowiedni poziom, jeśli chodzi o leczenie zaćmy, liczba zabiegów powinna wynosić co najmniej 400 tysięcy rocznie.

W Niemczech operacje zaćmy należą do najczęściej wykonywanych zabiegów chirurgicznych, a ich liczba od lat pozostaje na bardzo wysokim poziomie. W samym roku 2021 wykonano w Niemczech około 950 tysięcy takich zabiegów, co uplasowało Niemcy na drugim miejscu w Europie, zaraz po Francji, gdzie liczba operacji była tylko nieznacznie wyższa.

Wskaźnik przeprowadzanych operacji zaćmy wynosi w Niemczech około 13,6 na 1 000 mieszkańców, co czyni ten kraj jednym z liderów w Europie pod względem dostępności leczenia tego schorzenia. Taki wynik wynika z szerokiego dostępu do nowoczesnych technologii medycznych, w tym technik laserowych. Nie bez znaczenia jest także to, jak sprawnie funkcjonują systemy przesiewowe i edukacyjne w Niemczech. Dzięki nim, możliwe jest bardzo wczesne wykrycie i szybkie leczenie choroby.